Drugi etap naszej ubiegłorocznej wyprawy do Chin rozpoczynamy w skąpanym w deszczu

Panda olbrzymia w Centrum Hodowli i Rozmnażania w pobliżu Chengdu

Syczuanie. Mimo nieprzychylnej aury, "gonieni" przez postępującą od południowego wschodu powódź, odwiedzamy kilka najznamienitszych miejsc w stolicy prowincji - Chengdu (Czengu) i w bezpośrednim jej otoczeniu:

• XVII-wieczną świątynię buddyjską Wenshuyuan, największą i najlepiej zachowaną w całym Czengdu, przechowującą w swych magicznych wnętrzach resztki dawnej atmosfery miasta, na którą składają się nie tylko wizerunki bóstw, ale także niezwykle popularna herbaciarnia;
• grobowiec Wang Jiana - generała w służbie ostatniego z cesarzy dynastii Tang i późniejszego lokalnego władcy królestwa powstałego na terenie Syczuanu po upadku dynastii;
• Qingyang Gong - najstarszą i najznamienitszą taoistyczną świątynię w Czengdu;
• wspaniały ogród wraz z domostwem legendarnego poety Du Fu z okresu dynastii Tang.

     W centrum miasta jak grzyby po deszczu wyrastają strzeliste budynki biurowców, hoteli i centrów handlowych, które zastępują tradycyjne, malownicze dzielnice drewnianych domów, wstydliwie obudowywanych przez nowoczesność.

     Będąc w Syczuanie nie wolno pominąć odwiedzin w Centrum Hodowli i Rozmnażania Pandy Olbrzymiej, zlokalizowanego w pięknym bambusowym lesie na obrzeżach Czengdu. Powstałe w 1990 r. Centrum jest znakomitym miejscem pozwalającym obserwować te urocze zwierzęta w warunkach półnaturalnych. Centrum szczyci się skutecznym rozmnażaniem pandy i pracami nad przywracaniem młodych osobników do życia w naturze.

     Niekończące się opady deszczu, osuwające się górskie zbocza w górzystej północno-zachodniej części Syczuanu,

Statua Buddy w kompleksie grot Longmen

rozlewająca się coraz szerzej strefa powodzi, zerwane linie kolejowe... zmuszają nas do modyfikacji pierwotnych zamierzeń i skierowanie dalszych kroków ku północnemu wschodowi, do prowincji Henan.

     Po ponad 30 godzinach podróży pociągiem docieramy do Luoyang, stolicy cesarstwa w okresie władania dynastii Xia. To spokojne dziś i nieco prowincjonalne miasto jest punktem wypadowym do jednego z najznamienitszych kompleksów grot buddyjskich w Chinach. Groty Longmen Shiku w skalnym klifie opadającym ku rzece Yi He, kształtowane rękami rzeźbiarzy przez kolejne 200 lat począwszy od 494 r., kryją ponad 100 tysięcy wizerunków świętych z buddyjskiego panteonu.

     Zielone, lesiste góry na południe od Rzeki Żółtej na obszarze pomiędzy Luoyang i Zhengzhou są ostoją licznych klasztorów buddyjskich z najbardziej znanym Shaolin Si, kultywującym tradycję nauczania sztuki walki kung-fu. Do klasztoru przybywają uczniowie z całego świata, wabieni podsycanym przez filmy akcji wizerunkiem mnicha-wojownika.

     Niezwykle urokliwym, acz często pomijanym przez zorganizowane grupy turystyczne miastem w prowincji Henan

Lotos w świątyni buddyjskiej Da Xiangguo Si w Kaifeng

jest Kaifeng. Na terenie starego miasta, otoczonego resztkami tradycyjnych murów miejskich, pozostały jedne z lepiej zachowanych w całych Chinach drewniane kupieckie domy mieszczańskie, w kwartale ulic Shudian Jie i Dong Dajie.

     Na uwagę zasługują też: monastyr taoistyczny Yanqing Guan, świątynia buddyjska Da Xiangguo Si oraz pagoda Tie Ta ze wspaniałymi rdzawymi, rzeźbionymi kafelkami. Ciekawostką jest istniejąca obecnie w stanie tylko szczątkowym prastara gmina żydowska, wywodząca swe korzenie z okresu podróży Świętego Pawła do Indii, kiedy to w Cochin (Kerala) powstała niezwykle aktywna handlowo gmina żydowska. Członkowie tej społeczności, utrzymujący stosunki handlowe z Cesarstwem Chińskim, osiedlili się również w Kaifeng. Pozostałością po dawnej synagodze jest przykryta żelazną pokrywą stara studnia mieszcząca się z zapyziałej kotłowni Szpitala Ludowego Nr 4.

     Kolejnym miastem na naszej drodze jest Xuzhou (Ksuczou) w prowincji Jiangsu. To średniej wielkości miasto, będące ważnym węzłem komunikacyjnym, oferuje turyście interesującą "alternatywną" terakotową armię, na którą składają się 40-50-centymetrowej wysokości gliniane figury żołnierzy, jeźdźców, giermków i dowódców w łącznej liczbie ponad 3 tysięcy. Liczące ponad 2

Tai Shan - święta góra taoizmu

tysiące lat figurki stanowią gwardię strzegącą grobowca księcia Liu Wu, lokalnego władcy z okresu dynastii Han. Wnętrze grobowca skrywa sarkofag zdobny w kolorowe smoki oraz prezentowany w sąsiedniej krypcie jadeitowy puklerz grobowy.

     Tłoczny, przesycony wonią kiepskiego tytoniu autobus odjeżdżający z lokalnego dworca w Xuzhou dowozi nas do świętego miasta Qufu w prowincji Shandong - miejsca narodzin i pośmiertnego spoczynku Konfucjusza (551-479 r p.n.e.) - myśliciela, filozofa, twórcy podwalin religii zwanej od jego nazwiska konfucjanizmem. W sercu miasta, w otoczeniu potężnych kamiennych murów, leży konfucjańska świątynia Kong Miao, zawierająca wspaniałe hole świątynne i pawilony, rozlokowane w cyprysowym gaju. Znajduje się tu jedna z najznamienitszych w Chinach kolekcja ponad tysiąca kamiennych steli z inskrypcjami z okresu panowania dynastii Han i Qing. Nieopodal świątyni znajduje się rezydencja mieszkalna rodziny Kong wywodzącej swój ród od Konfucjusza i cieszącej się w Cesarskich Chinach ogromnym poważaniem i przywilejami. Na północ od miasta leży Kong Lin czyli tzw. Konfucjański Las będący niesamowitym w swym nastroju leśnym kompleksem cmentarnym, w którego sercu znajduje się grobowiec Konfucjusza.

     Z leżącego około 80 km na północ od Qufu miasta Tai'an bierze początek licząca 6660 kamiennych stopni pielgrzymkowa droga na świętą górę Tai Shan. Ta najświętsza z pięciu świętych gór taoizmu skrywa na swym szczycie zespół taoistycznych

Poniemiecka willa w Qingdao

świątyń: Świątynię Jadeitowego Cesarza, Świątynię Lazurowych Chmur, Pawilon Długowieczności i Świątynię Dzwonu. Korowody wiernych dają tu wyraz swej dewocyjnej religijności wieszając niezliczone kłódki i szarfy, mające zapewnić ofiarodawcy dobrostan i długie życie.

     Na północno-wschodnim cyplu prowincji Shandong usadowiło się bogate portowe miasto Qingdao. Początek świetności gospodarczej miasta wiąże się z przybyciem tu w 1898 r. niemieckich kolonizatorów. Krótki, bo tylko szesnastoletni okres władania Niemców w Qingdao pozostawił po sobie liczne ślady w architekturze: kościoły luterański i katolicki, gmachy publiczne, rezydencje gubernatora oraz bawarskie w swym stylu domy mieszkalne kolonistów. Żywe pozostały do dziś zaszczepione przez Niemców tradycje gospodarcze. Qingdao jest jednym z największych chińskich portów, ośrodkiem przemysłu stoczniowego oraz prężnym ośrodkiem akademickim. Liczne podmiejskie dzielnice willowe świadczą o zamożności mieszkańców. Założony przez Niemców browar produkuje do dziś dnia uznawane za jedno z najlepszych w Azji piwo Tsingtao.

     Nieopodal miasta znajduje się Park Narodowy Lao Shan ze wspaniałymi skalnymi formacjami, wodospadami i świątyniami. U stóp wzgórz znajdują się urokliwe plaże.

     Czterysta pięćdziesiąt kilometrów na północ od Qingdao leży kolejny prężny gospodarczo ośrodek miejski -

Wschodni kraniec Wielkiego Muru Chińskiego w Shanhaiguan

Tianjin, była kolonialna koncesja brytyjska, francuska, niemiecka, austro-węgierska, włoska, belgijska a nawet japońska. Stara część miasta zachowała wiele ze swego kolonialnego uroku.

     Dwugodzinna podróż pociągiem wzdłuż wybrzeża w kierunku północnym pozwala na dotarcie do Shanhaiguan - uroczego, nie zeszpeconego przez plastikową współczesność miasteczka, które zachowało swój dawny garnizonowy charakter. W otoczeniu murów miejskich, wśród plątaniny wąskich uliczek, rozlokowane są drobne, gęsto ustawione parterowe domki w stylu przypominającym klasyczne chińskie hutongi. Na wybrzeżu nieopodal miasta znajduje się, schodzący z w głąb morza, wschodni kraniec Wielkiego Muru Chińskiego, zwany Głową Smoka. Na zachód od miasta Mur wspina się malowniczo na wyniosłe zielone wzgórza rozpoczynając swój bieg ku zachodowi.

     Kilkugodzinna autobusowa podróż w głąb lądu pozwala na dotarcie do Chengde słynącego z XVIII-wiecznego Cesarskiego Pałacu Letniego z jednym z piękniejszych ogrodów chińskich. Wokół miasta rozrzucone są potężne monastyry: Puning Si, Xumifushouzhi

Handlowa ulica starego Pekinu

Miao, Putuozongshengzhi Miao, będące buddyjskimi świątyniami obrządku lamaickiego typowego dla Tybetu i Mongolii. Architektura tych świątyń była wzorowana na monastyrach w Shigatse oraz pałacu Potala w Lhasie.

     Ostatnim akordem naszej ubiegłorocznej podróży była wizyta w stolicy Chin - Pekinie. Obok kanonu atrakcji tego ciekawego, acz nieco ciężkiego miasta, na który składają się: Zakazane Miasto, Plac Tiananmen, Świątynia Nieba, Stary i Nowy Pałac Letni czy Świątynia Lamaicka, wiele czasu poświęciliśmy na odnalezienie resztek dawnego Pekinu z osiedlami hutongów, barwnych handlowych uliczek i zagubionych świątynek.

     Szansą na chwilowy choćby odpoczynek od wielkiego miasta stał się jednodniowy wypad do grobowców dynastii Ming, który dla nas był jednocześnie dniem pożegnania z Chinami po bez mała trzymiesięcznej włóczędze po tym olbrzymim i ciekawym kraju.