 |
Fragment świątyni w Meroe |
Sudan to największe państwo Afryki około 2 500 000 km2 a
zarazem jeden z najmniej znanych krajów Czarnego Lądu. Kraj to bardzo zróżnicowany pod względem geograficznym dużą jego część
stanowią rozległe obszary pustynne Pustyni Libijskiej oraz Nubijskiej. Na zachodzie i południowych krańcach spotykamy dochodzące do
3000 metrów masywy górskie, na południu dominuje krajobraz sawanny z bujnymi trawami i lasami galeriowymi. Najważniejszą wodną arterią kraju
jest oczywiście Nil, którego długość na terenie Sudanu wynosi ok. 3000 km. Kraj jest bardzo zróżnicowany etnicznie połowę ludności
stanowią sudańscy Arabowie, zaś drugą połowę liczne plemiona czarnej Afryki. Osiemdziesiąt procent ludności wyznaje islam, silne są jednak
także wierzenia animistyczne. Występują tu bardzo poważne antagonizmy pomiędzy ludnością arabską i murzyńską, czego wymownym przykładem jest
trwający już wiele lat konflikt w zachodniej prowincji Sudanu, Dar Fur, którego
 |
Meczet w Chartumie |
tragicznym efektem jest śmierć wielu tysięcy ludzi i niezwykle trudna sytuacja żywnościowa.
Z powodu wewnętrznej sytuacji społecznej oraz ze względu na niezbyt rozwiniętą sieć komunikacyjną Sudan
jest bardzo rzadko odwiedzany przez turystów. Jednak nie stanowi to problemu dla takich "rasowych" podróżników jak Ryszard Czajkowski, który
postanowił odwiedzić ten kraj w maju 2004 roku.
 |
Mieszkanki Chartumu |
Swoją wizytę w Sudanie nasz podróżnik rozpoczął od stolicy kraju, Chartumu. Ta rozległa, kilkumilionowa
metropolia jest typowym wielkim miastem, będącym konglomeratem różnych stylów budownictwa, od nowoczesnych hoteli i budynków mieszkalnych aż
do lepianek biednej ludności zamieszkującej przedmieścia. W stolicy można także obserwować olbrzymią różnorodność typów ludzkich, od
arabskich zakwefionych kobiet poprzez twarze przedstawicieli różnych plemion murzyńskich: Dinków, Nuerów, Azane, Fur aż do Nubijczyków
pochodzących z północnej części kraju. Miasto przecina olbrzymia arteria wodna Nil Biały, który tu właśnie łączy swe wody z Nilem
Błękitnym, tworząc potężną rzekę, zmierzającą
 |
Warsztat tkacki |
dalej na północ w stronę Egiptu.
Sudan to w dużej mierze pustynia, tak więc nasz podróżnik postanowił zasmakować jej klimatu, udając się w
podróż przez obszary pustynne położone w olbrzymim zakolu Nilu pomiędzy IV i VI Kataraktą. Pustynia to w głównej mierze morze piasków, na
którym gdzieniegdzie spotyka się koczownicze plemiona, rzadko rozsiane studnie i wielbłądy. Roślinność jest tu bardzo skąpa, choć czasami
spotyka się ciekawe okazy kwiatów i krzewów. Przebycie trasy przez pustynię daje wyobrażenie o ekstremalnych temperaturach na niej
panujących, w dzień przekraczających 40° C, zaś w nocy dochodzących do zera.
Sudan ma swą wielowiekową historię. Najstarsze osadnictwo pochodzi z IVV tysiąclecia p.n.e.; w
starożytności na terenie północnego Sudanu istniał rolniczy kraj Kusz, który w ciągu III tysiąclecia był celem najazdów koczowniczych ludów
z południowego Sudanu, a także wypraw egipskich poszukujących
 |
Feluka na Nilu |
złota i niewolników; północna część kraju na początku II tysiąclecia p.n.e.
została podbita przez Egipt, którego panowanie przetrwało tu do ok. 1000r. p.n.e. i wywarło duży wpływ na rozwój kultury ludów zamieszkałych
na tym terenie; na pocz. I tysiąclecia p.n.e. powstało niezależne królestwo Kusz ze stolicą od VI w. p.n.e. w Meroe. Od VI w. zaczęła się
chrystianizacja; powstały chrześcijańskie państwa, które przetrwały do XIIIXV w.; od VII w. nastąpiła kolonizacja arabska z Egiptu (do
XVXVI w. chrześcijaństwo zostało prawie całkowite wyparte przez islam).
 |
Koczownicy na pustyni |
Jedną z najcenniejszych pozostałości starożytnej kultury, które postanowił odwiedzić nasz podróżnik, są
ruiny miasta Meroe. Jak już wspomniano, była to od VI w. p.n.e. stolica starożytnego królestwa Kusz, a zarazem ośrodek kultury meroickiej z
zachowanymi śladami dawnej kultury egipskiej i greckiej; tu rozwinęło się pismo meroickie, które z czasem zastąpiło egipskie. Wykopaliska
odsłoniły m.in. nekropolę królewską (kilkadziesiąt niewielkich grobów i ceglanych piramid z komorami podziemnymi), pozostałości kilku
pałaców królewskich, wielką świątynię Amona i inne budowle sakralne (poświęcone m.in. Izydzie), zabudowę miejską, resztki pieców hutniczych.
Mimo ponad 2500 lat starożytne budowle dzięki suchemu klimatowi dobrze oparły się upływowi czasu, stanowiąc wspaniałe świadectwo wysoko
rozwiniętej kultury ludów żyjących niegdyś na obszarze północnego Sudanu.
 |
Pustynny transport |
 |
Na sudańskiej wsi |
 |
"Okręty" pustyni |
 |
Widok ogólny miasta Meroe |