Afganistan to kraj w samym sercu Azji wyjątkowo doświadczony przez najnowszą historię. Od ponad 20 lat toczą się w nim bezustannie wojny. Po obaleniu króla Afganistanu w 1973 roku o władzę w kraju walczyli przywódcy głównych plemion. A mozaika plemion jest tu olbrzymia: na południu i wschodzie kraju żyją Pasztuni, na północy Tadżycy, Uzbecy i Kirgizi, na zachodzie Beludżowie, w centrum kraju Chazarowie. W 1979 roku do Afganistanu wkroczyły wojska radzieckie, osadzając u steru władzy swego poplecznika Babraka Karmala. Jednakże naród afgański nie uległ obcym wojskom i marionetkowej władzy - przez dziesięć lat partyzanckie oddziały toczyły bezustanne walki z narzuconym reżimem. Wreszcie, gdy w 1989 roku radzieckie wojska opuściły Afganistan wydawało się, że nastał czas odbudowy państwa. Jednakże ambicje polityczne przywódców głównych plemion sprawiły, że rozpoczęły się wkrótce walki o władzę. Efektem tych walk była dalsza pauperyzacja mocno zniszczonego już społeczeństwa. Po kilku latach zmian rządów w Kabulu władzę przejęli ortodoksyjni wyznawcy islamu, popierani przez USA i Pakistan - talibowie. Uspokojenie sytuacji politycznej i społecznej w kraju leżało w interesie Stanów Zjednoczonych i Pakistanu, gdyż w związku z odkryciem olbrzymich złóż gazu ziemnego w Turkmenistanie planowano wybudować wielki gazociąg łączący te złoża z pakistańskim portem Karaczi. Talibowie w pierwszych latach swych rządów zaprowadzili spokój. Jednocześnie zaczęli jednak wprowadzać surowe zasady wywodzące się z ortodoksyjnego traktowania islamu, ograniczając m.in. prawa kobiet i swobody obywatelskie, a zarazem wprowadzając bardzo surowe kary za naruszanie tych zasad. W imię czystości religii niszczyli wielowiekowe zabytki architektury buddyjskiej, m.in. słynne wielkie posągi Buddy w Banjanie. To doprowadziło do narastania nastrojów niezadowolenia społecznego. Równocześnie kraj stał się azylem dla wielu ekstremistów islamskich, ze słynnym Osamą bin Ladenem na czele. Tu najbardziej rozwinęła się sieć obozów terrorystycznej organizacji al-Kaida, odpowiedzialnej za wrześniowe ataki na Nowy Jork i Waszyngton. Rząd talibów w Kabulu tolerował działania tej organizacji, nie wydając jej przywódców na wyraźne apele USA i organizacji międzynarodowych. Efektem takiego stanowiska była kolejna wojna w Afganistanie, tym razem prowadzona przez Amerykanów i ich sojuszników, której celem było zlikwidowanie grup terrorystycznych na obszarze Afganistanu i schwytanie Osamy bin Ladena. Cel został zrealizowany częściowo; w wyniku zmasowanych bombardowań i akcji naziemnych prowadzonych przez wojska opozycyjne tzw. Sojuszu Północnego, talibowie oddali władzę; ster tymczasowych rządów przejął powracający z emigracji prezydent. Schwytano wielu terrorystów, aczkolwiek głównego ich przywódcy, bin Ladena nie udało się wytropić. Jedynie połowiczny sukces operacji antyterrorystycznej był efektem niezwykle zróżnicowanego ukształtowania topograficznego Afganistanu. Znaczną część kraju pokrywają bowiem wysokie pasma górskie, oddzielone głębokimi dolinami. Krajobraz jest w wielu miejscach bardzo niegościnny - surowe, pozbawione roślinności góry, spalone słońcem pustynne obszary w zachodniej części kraju. Terroryści za swe kryjówki obierali często wsie i jaskinie ukryte w trudno dostępnych rejonach górskich.

     Perspektywy Afganistanu są w dalszym ciągu niezbyt wyraźne. Najbliższe wybory w tym kraju wykażą, czy nowa władza potrafi wprowadzić kraj w okres pokoju i odbudowy ze zniszczeń wojennych. Patrząc na historię ostatniego ćwierćwiecza można mieć nieco sceptyczny pogląd na rozwój sytuacji w tym niezwykle ciekawym pod względem przyrodniczym i historycznym kraju.