Przybajkale to region niezwykły, bardzo odmienny od
innych części Syberii. Kraina ta od dawna zadziwiała podróżników i badaczy - fascynowało ich nie tylko
ogromne jezioro Bajkał, ale także różnorodność krajobrazów i ciekawa kultura rdzennych mieszkańców. W
Przybajkalu przeplatają się krajobrazy leśne i stepowe, łagodne wzgórza i skaliste, wysokie granie.
Wiele osób, podróżując w tych stronach, ogląda Bajkał jedynie z okna
pociągu transsyberyjskiego, który przez kilka godzin jedzie południowym brzegiem jeziora, lub z Listwianki,
miejscowości położonej w pobliżu Irkucka, dokąd najczęściej docierają turyści. Tam można zobaczyć jedynie
zniszczony brzeg, wzdłuż którego gęsto stoją wioski, namioty i samochody, brzeg zeszpecony kolejowymi
nasypami i
falochronami. Na szczęście, to tylko fragment wybrzeża. Prawdziwy Bajkał to środkowa i północna część
jeziora, gdzie woda wciąż jest nieskazitelnie czysta, a górzyste, bezludne brzegi porasta pierwotny las.
Dopiero tam można zrozumieć piękno Bajkału i dotknąć jego tajemnicy...
Bajkał jest jednym z największych jezior na świecie - ma ponad 660
kilometrów długości, a jego brzegi w najszerszym miejscu dzieli odległość 88 kilometrów. Wody jeziora kryły
wiele tajemnic, których poznanie umożliwiły dopiero długoletnie badania naukowe. W wyniku wielokrotnych
pomiarów stwierdzono, że głębokość Bajkału wynosi 1637 m i tym samym jest on najgłębszym jeziorem na Ziemi.
Także pod względem pojemności żaden inny akwen nie może równać się ze świętym morzem.
Jego krystalicznie czyste wody stanowią aż 20% objętości wszystkich słodkowodnych jezior naszej planety.
Badania przyrodników ujawniły inne niezwykłości Bajkału. Spośród około 2,5
tysiąca gatunków roślin i zwierząt żyjących w jeziorze 1600 nie występuje w żadnym innym miejscu na Ziemi.
Te endemiczne gatunki są bezcennym skarbem Bajkału i decydują o
unikalnym charakterze jego biocenozy.
W 1996 roku jezioro Bajkał zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa
Ludzkości.
Przybajkale zamieszkują głównie Rosjanie i Buriaci. We własnej republice
Buriaci stanowią jedynie 24% ogólnej liczby ludności (jest ich około 250 tys.). Zarówno w Buriacji, jak i w
obwodzie irkuckim są rejony z przewagą rdzennej ludności, jak i takie, gdzie Buriatów w ogóle się nie
spotyka.
Buriaci przybyli nad Bajkał z południa. Są narodem, który powstał w wyniku
stopniowego jednoczenia się różnych plemion mongolskich, stale napływających nad Bajkał od początku
X w. n.e. Wcześniej ten rejon Syberii zamieszkiwał turecki lud Kurykanów, których uważa się za przodków
Jakutów. Buriaci stopniowo wypierali rdzenną ludność na północ. W początkach XIII wieku powstało imperium
mongolskie pod wodzą Czyngis-chana, które podporządkowało sobie tereny nadbajkalskie. To właśnie w tym
czasie Buriaci stali się nad Bajkałem plemieniem dominującym - najliczniejszym i najbardziej zaawansowanym
w rozwoju ludem Syberii Wschodniej.
Jak przed wiekami, tak i dziś Buriaci zajmują się głównie hodowlą, a mięso
i mleko stanowią podstawę ich pożywienia. Tylko w niektórych stepowych rejonach uprawia się pszenicę i inne
zboża.